ထိန္းသိမ္းရမည့္ ပတ္၀န္းက်င္

ေဖေဖၚ၀ါရီ ခရီးသြားကျပန္လာပီး စိတ္၀င္စားတဲ့အေၾကာင္းေလးေတြ ကိုစေရးျဖစ္ေပမဲ့ အဆံုးမသတ္ႏိုင္လို႕ ပိုစ္ ၃ ခုေလာက္ Draft မွာေအာင္းေနခဲ့ပါတယ္။ စိတ္၀င္းစား မိေနတဲ့ေခါင္းစဥ္ကလည္းေတာ္ေတာ္ မ်ားတာဆိုေတာ့ ကိုယ့္စိတ္ ကိုတိုင္က ကစဥ္ကလွ်ားနဲ႕ ဘာမွပီးေျမာက္ေအာင္မလုပ္ႏိုင္ဘူး ျဖစ္ေနခဲ့တာပါ။ ပီးခဲ့တဲ့အပတ္က စာတိုက္ပံုးစစ္ေတာ့မွ SOS ဆိုပီး စာအုပ္ငယ္ တခုနဲ႕ CD တျပားေတြ႕ရေတာ့ စိတ္၀င္စားစရာ တခုထပ္တိုးလာျပန္တာပါပဲ။ ပိုဆိုးတာက အဲဒီ စာအုပ္ေပၚမူတည္ျပီး ပိုပီးသိစရာေတြ၊ သိခ်င္လာတာေတြ ပိုမ်ားလာျပန္တာပါပဲ။ စာအုပ္ေလးက ပတ္၀န္းက်င္ထိန္းသိမ္းေရး လို႕ထင္ရေပ့မဲ့ သက္သက္လြတ္ စားဖို႕ကိုသာေစာင္းေပးပီး ေရထားတယ္လို႕ ထင္မိတယ္။ အသား ႏွင့္ အသီးအႏွံ မွ်တေအာင္ စားရမွာ ပဲ ဟု ငယ္ငယ္ ကတည္းကခံယူထားတာ မို႕ သူ႕ စာအုပ္မွာပါလာတဲ့ ပတ္၀န္းက်င္ထိန္းသိမ္းေရးကို သာကိုယ္က ပို စိတ္၀င္စားမိတယ္။

ကမၻာၾကီး ပို ပူလာတယ္၊ ကာဗြန္ေတြေၾကာင့္ ဆိုတာက လြဲလို႕ က်န္တဲ့ဗဟုသုတ ဘာမွ် မရွိခဲ့တာအမွန္ပါ။ ကမၻာ နဲ႕ ကာဗြန္ ဘယ္လို ဆက္သြယ္ ပက္သက္ေန သလဲ၊ ကာဗြန္က ဘာေၾကာင့္ ကမၻာ ကိုပူေစ တာလည္း ဆိုတာ ကြ်န္ေတာ္ တခါမွ မစဥ္းစားဖူး တဲ့အေၾကာင္း အရာေတြပါ။ စိတ္မ၀င္စားခဲတာလည္းပါမွာပါ။ ခုေတာ့ တကမၻာလံုးကလည္း Global Warming ၊ အိမ္ကို ဖုန္းဆက္ေတာ့လည္း ပူလိုက္တာသားေရ ၄၀ ဒီဂရီ စဲစယက္ ေတာင္ရွိတယ္ ဆိုတာေတြကို အဆက္မျပတ္ၾကားေနရတယ္။ ေနာက္ဆံုးေတာ့ SOS ဆိုတဲ့ စာအုပ္ ကေလးက ကြ်န္ေတာ့ အေတြးထဲမွာေတာင္ မရွိတဲ့ ေမးခြန္း ေတြကို ရွာေဖြဖတ္ရွဳဖို႕ တြန္းအားေပးခဲ့တယ္။

ပထမဦး ဆံုးစိတ္၀င္တစား သိလိုက္ရတာေတာ့ ကြ်န္ေတာ္တို႕ ကမာၻၾကီး ကိုယ္တိုင္ က အပူေတြထုတ္လႊတ္ေနတယ္ ဆိုတာပါပဲ။ ထုတ္လႊတ္လိုက္ေသာ အပူပမာဏရဲ႕ ၂၀ ရာခုိင္ႏွံဳး ဟာ ကမာၻ အပါအ၀င္ ျဂိဳေတြလည္ပတ္မူ စြမ္းအင္ေၾကာင့္ျဖစ္ေပၚ လာတာျဖစ္ပီး၊ က်န္တဲ့ ၈၀ ရာခိုင္ႏွဳံး ကေတာ့ ေရဒီယိုသတၱိၾကြပီး လွ်ပ္စစ္သံလိုက္လွိဳင္းထုတ္ လႊတ္မွဳ႕ေၾကာင့္လို႕ဆိုပါတယ္။ အဲဒီေနရာက် မွ ကာဗြန္က ၀င္ပီး အက်ိဳး(အဆိုး)ျပဳတာပါ။ ကာဗြန္ဒိုင္ေအာက္ဆိုက္နဲ႕ တခ်ိဳ႕ ဂတ္စ္ေတြက ကမာၻေျမက စြန္႕လိုက္တဲ့ အပူေတြကို အာကသထဲ အလြယ္တကူေရာက္မသြားေအာင္ စုတ္ယူထိန္းသိမ္း ထားလိုက္တာပါ။ အဲဒီလိုျဖစ္ရပ္ ကိုေတာ့ Greenhouse effect လို႕ေခၚပါတယ္။

ဒီေနရာမွာ စဥ္းစား စရာက ဟိုးကနဦးအစကတည္းက ကမာၻကလည္ေန တယ္၊ နဂိုကတည္းကလည္း ကာဗြန္ဒိုင္ေအာက္ဆိုက္ေတြရွိေနတယ္၊ ခုမွဘာလို႕ Global Warming ထေအာ္ရသလဲ၊ ဘာလို႕ ကမာၻ႕ အပူခ်ိန္ပိုတက္လာရလဲ။ အၾကမ္းအားျဖင့္ေတာ့ ကမာၻႏွင့္ အ၀ွမ္း ျမိဳ႕ျပေတြ တိုးတက္လာၾကတယ္...တိုးတက္လာသည္ႏွင့္ အမွ် ျမိဳ႕ျပလိုအပ္ခ်က္အရ သစ္ပင္ေတြခုတ္ရျခင္း၊ ျမိဳ႕ျပ အသံုးအေဆာင္ပစၥည္းမ်ားမွ ေဘးထြက္ ဓါတ္ေငြ႕အျဖစ္ ကာဗြန္ဒိုင္ေအာက္ဆိုက္မ်ား ေလထုအတြင္းစြန္႕ထုတ္လာၾကျခင္း (ေမာ္ေတာ္ကားမ်ား၊ စက္ရံုမ်ား၊ စိုက္ပ်ိဳးေျမအတြက္ သစ္ေတာမီးရွိဳ႕ျခင္းမ်ား) ေၾကာင့္ျဖစ္သည္ဟုဆိုရေပမည္။ သစ္ပင္၊ ေအာက္ဆီဂ်င္ႏွင့္ ကာဗြန္ဒိုင္ေအာက္ဆိုက္ ဆက္သြယ္မွဳကိုေတာ့ လူေတာ္ေတာ္ မ်ားမ်ားသိပီးသားမို႕ အေထြအထူး အျဖစ္အက်ယ္မေျပာေတာ့ပါ။ အက်ဥ္းအားျဖင့္ သစ္ပင္သည္ ကာဗြန္ဒိုင္ေအာက္ဆိုက္ကို အသံုးျပဳကာ အလင္းျဖင့္အစာဖြဲ႕စီးပီး ေအာက္ဆီဂ်င္ကို ေလထုအတြင္းသို႕ေဘးထြက္ဓါတ္ေငြ႕အျဖစ္ျပန္လည္ထုတ္လႊတ္ေပးသည္။ ဤဆက္သြယ္ခ်က္ကို သိေသာ္ညားလည္း အရြယ္ေရာက္ပီးသစ္ပင္ တပင္သည္ တႏွစ္လွ်င္ကာဗြန္ဒိုင္ေအာက္ဆိုက္ မည္မွ်စုတ္ယူ၍၊ ေအာက္ဆီဂ်င္မည္မွ်ထုတ္သနည္းဟုေမး လွ်င္မူ ရုတ္တရက္ ခ်က္ခ်င္းေျဖရန္ မလြယ္ကူလွေပ။

Breathing Earth ၏အဆိုအရ ကြ်န္ေတာ္တို႕ ဗမာႏိုင္ငံသည္ ၅၄ မိနစ္ တိုင္း ကာဗြန္ဒိုင္ေအာက္ဆိုက္ တန္ ၁၀၀၀ ထုတ္လုပ္ေနပီး၊ ပ်မ္းမွ်ျခင္းအားျဖင့္ လူတေယာက္သည္ တႏွစ္လွ်င္ ကာဗြန္ဒိုင္ေအာက္ဆိုက္ ၀.၂ တန္ေလထု အတြင္းသို႕ရွဳထုတ္လွ်က္ရွိသည္။ အရြယ္ေရာက္ပီး သစ္ပင္တစ္ပင္၏ ကာဗြန္ဒိုင္ေအာက္ဆိုက္ စုပ္ယူႏွံဳးမွာမူ တႏွစ္လွ်င္ပ်မ္းမွ်အားျဖင္ ၄၃ ေပါင္ႏွံဳး ရွိ၍၊ ေအာက္ဆီဂ်င္ထုတ္လုပ္ႏွံဳးမွာမူ တႏွစ္လွ်င္ ၁၁၅ေပါင္ႏွံဳးရွိ သည္ဟု Colorado Tree အဖြဲ႕အစည္း၏ ေလ့လာေတြ႕ရွိခ်က္အရသိရွိရသည္။ အရြယ္ေရာက္ပီး သစ္ပင္ဟုဆိုရာ၌ သစ္ပင္ ပင္စည္လံုးပတ္ သည္ ရင္ညြန္႕အျမင့္(၁.၅ မီတာ) ၌ ၂၀ လက္မ ၀န္းက်င္ရွိေသာ သစ္ပင္မ်ိဳးကိုဆိုလို ျခင္းျဖစ္သည္။

အထက္ပါ အခ်က္အလက္မ်ားအရ လက္ရွိ ကြ်န္ေတာ္တို႕ ႏိုင္ငံ၏ ကာဗြန္ထုတ္လုပ္ႏွံဳး ကိုထိန္းသိမ္းႏိုင္ရန္ လူတေယာက္အတြက္ သစ္ပင္ (20 DBH) ၂ ပင္လိုအပ္ပါသည္။ လက္ရွိသစ္ ထုတ္လုပ္မွဳအေျခအေန၊ သစ္ေတာထိန္းသိမ္းမွဳ အေျခအေန မည္သိုရွိသည္ မသိ၍ ကြ်န္ေတာ္တို႕ႏိုင္ငံ ၏ ecosystem မပ်က္မစီး ရွိေသးသည္ဟု ေျပာရန္ခက္လွသည္။ ဥပမာ သစ္ေတာမ်ား ရွိေသးသည္ဟု ဆိုေသာ္ညားလည္း ၀ါးေတာ သို႕မဟုတ္ ေတာျပဳတ္စပ္ ျဖစ္ေနႏိုင္ပါသည္။ ျမန္မာ့ သစ္ေတာစီးမံ ခန္႕ခြဲမွဳႏွင့္ ပက္သက္၍ သစ္ေတာဦးစီး မွလည္းေကာင္း၊ ႏိုင္ငံတကာမွ လည္းေကာင္း စာတမ္းမ်ားစြာ ထြက္ရွိထားေသာ္လည္း၊ စားတမ္းမ်ား သုေတသနမ်ား ႏွင့္ဆန္႕က်င္စြာျမန္မာ့ ရာသီဥတုမွာ ဆိုး၀ါးသထက္ ဆိုး၀ါး လာေနေပသည္။ မိုးေလ၀သ ဦးစီးဌာန ၏ ခန္႕မွန္းခ်က္ အရ ေနာင္တြင္ ျမန္မာ ျပည္ပ၌ အက္ဆစ္မိုး စရြာႏိုင္သည္ ဟုဆိုပါသည္။ Earth Trends ရဲ႕ ျမန္မာျပည္ နဲ႕ ပက္သက္တဲ့ ေပပါတခု ကိုလည္း ဒီမွာေတြ႕ႏိုင္ပါ တယ္။

ဤေနရာတြင္ ကြ်န္ေတာ္ေျပာခဲ့တာေလးေတြ ကို ေကာက္ေၾကာင္းျပန္ဆြဲလိုပါသည္။ ကာဗြန္ဒိုင္ေအာက္ဆိုက္ ဓါတ္ေငြ႕မ်ားေၾကာင့္ ကမာၻၾကီးပိုမို ပူေႏြးလာပီး၊ သစ္ေတာျပဳန္းတီးမွဳ ျမိဳ႕ျပဖြံ႕ျဖိဳး လာမွဳတို႕က လည္း ေလးထုအတြင္းကာဗြန္ဒိုင္ ေအာက္ဆိုက္မ်ားျပားေစကာ ကမာၻ႕ ပူေႏြးမွဳကို အရွိန္အဟုန္ ျမွင့္ေပးလွ်က္ရွိသည္။ ဤႏွံဳး အတိုင္းဆက္လက္ သြားမည္ဆိုလွ်င္ ေနာင္တြင္ ကမာၻေပၚ၌ လူသား အပါအ၀င္ သက္ရွိသတၱ၀ါမ်ား အသက္ရွင္ေနထိုင္ရန္ အင္မတန္ ခက္ခဲေပ လိမ့္မည္။ ထိုအခ်ိန္သည္ မ်က္ျမင္ေတြ႕ရန္ေတာ္ေတာ္ လိုေသးသည္ဟု ဆိုႏိုင္ေပသည္။ လက္ရွိ လက္ေတြ႕ ေတြျမင္ႏိုင္တာကေတာ့ ေရခဲေတာင္မ်ား အရည္ေပ်ာ္ေနျခင္း၊ ပင္လယ္ေရ မ်က္ႏွာျပင္ ျမင့္တက္လာျခင္း ႏွင့္ 24 မတ္လ 2010 ရက္ေန႕ တိုင္းမ္ သတင္း စာတြင္ ပါလာေသာ New Moore Island ေျပာက္ဆံုး သြားျခင္းတို႕ပင္ ျဖစ္သည္။

ပင္လယ္ေရ မ်က္ႏွာျပင္ျမင့္တက္ လာျခင္းကို သာမာန္ မွ် မၾကည့္ဘဲ၊ ထဲထဲ ၀င္၀င္ ေလ့လာၾကည့္ မည္ဆို လွ်င္လည္း စိတ္၀င္စား စရာေကာင္းလွသည္။ သိပၸံ ပညာရွင္တို႕၏ အဆိုအရ လြန္ခဲ့ေသာ ၁၀ စုႏွစ္အတြင္း ပင္လယ္ေရမ်က္ႏွာျပင္သည္ ႏွစ္စဥ္ 0.2 လက္မ ႏွံဳး ႏွင့္ျမင့္တက္လွ်က္ရွိသည္။ လူသားမ်ိဳးႏြယ္ဖြံျဖိဳး တိုးတက္မွဳႏွင့္ ေရအရင္းအျမစ္သည္ ခြဲျခား၍ မျဖစ္ႏိုင္ သလို႕ ႏိုင္ငံမ်ား၏ ျမိဳ႕ေတာ္ မ်ားသည္ လည္း ပင္လယ္ကမ္းရိုးတန္း အစပ္တြင္သာရွိၾကသည္။ ပင္လယ္ေရမ်က္ႏွာျပင္ အတိုင္းအတာ တခုအထိျမင့္တက္လာခ်ိန္တြင္ ေရလႊမ္းမိုးမွဳ၊ သဘာ၀ေဘးအႏၱရယ္ ႏွင့္ ေရာဂါဘယ မ်ားကို ထိုျမိဳ႕ၾကီးမ်ားက ပိုမို ခံစားရမည္မွာ မလြဲေပ။

ထိုေၾကာင့္ ကြ်န္ေတာ္တို႕ ေနထိုင္ေသာ ကမာၻေျမၾကီး အရွည္သျဖင့္ စိမ္းလန္းသာယာေရး၊ လူသားမ်ိဳးႏြယ္ႏွင့္ တျခားသက္ရွိသတၱ၀ါ မ်ား ျပဳန္းတီးေပ်ာက္ကြယ္ မသြားေစရန္ တဦးျခင္းစီ တေယာက္ျခင္းစီ အေနႏွင့္ တစံုတခု အျမန္ဆံုး လုပ္ေပး သင့္သည္ဟု ကြ်န္ေတာ္ျမင္မိသည္။ တစ္ဦး ျခင္းစီ တြင္ ပိုမို၍ ေကာင္းမြန္ေသာ အစီအမံ မ်ားရွိေနႏိုင္သည္ မို႕ ဤပို႕စ္ေလး ကို ဖတ္မိသူမ်ားလည္း သစ္ပင္ စိုက္ပါ ဆိုသည့္ ေယ်ဘံုယ် အၾကံဥာဏ္ မွ်ႏွင့္ မပိတ္ဆို႕လိုပါ။ ကြ်န္ေတာ့္ တြင္ေတာ့ ထိုထက္ေကာင္း သည့္ အၾကံ မရွိေသးသည္ မို႕ သစ္ပင္စိုက္ပါမည္။ ကြ်န္ေတာ့ အတြက္၊ အမ်ား အတြက္၊ ေနာက္မ်ိဳးဆက္ ၁ ဆက္၊ ၂ ဆက္၊ ၃ ဆက္ အတြက္ ကြ်န္ေတာ္သစ္ပင္စိုက္ပါ မည္။

Other Ref: http://rainforests.mongabay.com/deforestation/2000/Myanmar.htm
http://earthtrends.wri.org/pdf_library/cp/cli_cou_104.pdf
http://www.time.com/time/health/article/0,8599,1974819,00.html